Plac Mokotowski

Plac w tym miejscu ukształtował się w latach 70. XVIII wieku w związku z utworzeniem z inicjatywy króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego tzw. Osi Stanisławowskiej z Drogą Królewską wiodącą z Zamku Ujazdowskiego na pola elekcyjne na Woli oraz z szeregiem gwiaździstych placów połączonych ze sobą drogami. Ten plac, zwany placem Mokotowskim, znalazł się tuż przy samych Okopach Lubomirskiego, będących wyznacznikiem granicy miasta. Dlatego też tutaj w latach 1816-1818 powstały zaprojektowane przez Jakuba Kubickiego Rogatki mokotowskie ( obecnie adres pl. Unii Lubelskiej 1 i 2 ).

W 1822 roku został wybrukowany. W 1875 roku nazwę placu zmieniono na rondo Keksholmskie – w bezpośrednim sąsiedztwie stacjonował rosyjski Lejb-Gwardyjski Pułk Keksholmski. Nazwa ta zachowała się do 1919 roku, kiedy to wprowadzono obecną.

Tereny te znajdowały się na peryferiach miasta, dlatego długo nie zostały zabudowane – wzrost zainteresowania nimi miał miejsce dopiero na początku XX wieku? Plac zaczął być zabudowywany wysokimi, sześcio- i ośmiopiętrowymi kamienicami. Pomiędzy ul. Polną a ul. Marszałkowską wzniesiono kamienicę Kacperskich (1909–1913), kamienicę między ul. Marszałkowską a al. Jana Chrystiana Szucha, kamienicę Adama Bromke (1911–1912) leżącą pomiędzy al. Jana Chrystiana Szucha i ul. Bagatela oraz kamienicę Jana Łaskiego (1911–1912) położoną w rozwidleniu ulic Klonowej i Bagateli.

W 1894 roku stąd zaczęła kursować kolejka wilanowska, w 1898 kolejka grójecka (kursowały na plac do 1935 roku), a w 1908 zaczęły tu dojeżdżać elektryczne tramwaje (konne kursowały od 1886 roku). 11 listopada 1932 roku na placu ustawiono Pomnik Lotnika, dzieło Edwarda Wittiga. Pomnik został zniszczony przez Niemców w 1944 roku (jego cokół stał tu jeszcze kilka lat po wojnie), po wojnie odtworzono go u zbiegu Żwirki i Wigury i Wawelskiej. Podczas II wojny światowej plac znalazł się w zasięgu dzielnicy niemieckiej, dzięki czemu jego zabudowa dobrze przetrwała wojnę. Zmianie uległa jedynie jego nazwa, od 30 lipca 1943 roku do 17 stycznia 1945 roku nazywał się on Lubliner Platz (plac Lubelski). W 1964 roku plac został przebudowany.

Obecną nazwę otrzymał w 350 rocznicę Unii Polsko- Litewskiej.

Plac Czerwca 1976

Tekst pochodzi z:

Plac Czerwca 1976  - GC5N92W

Właściciel: jonash2202 

Przed rokiem 1981 na obecnym Placu Czerwca nie znajdowało się nic oprócz budynku, który był siedzibą dyrekcji Zakładów Mechanicznych „Ursus”. 

”W 1976 roku na terenie Ursusa odbył się strajk robotników, protestujących przeciwko drastycznej podwyżce cen artykułów żywnościowych (m.in.: mięso i ryby – 69%, nabiał – 64%, ryż – 150%, cukier – 90%).

Władze PRL chciały przygotować obywateli na mające nastąpić zmiany i rozpoczęły przystosowywanie do tego zadania całego aparatu propagandowego. Miał on przedstawić podwyższenie cen jako nieunikniony krok spowodowany głównie wzrostem cen na rynkach światowych. Od początku czerwca 1976 w prasie (lokalnej i ogólnopolskiej) pojawiały się informacje o wysokości i bezrobocia w Europie i Ameryce Północnej, kryzysie żywnościowym i wzroście cen żywności na świecie. Pojawiały się także tak kuriozalne informacje jak ta, że Islandia radzi sobie z kłopotami żywnościowymi dzięki wprowadzeniu diety rybnej („Trybuna Ludu”). KC PZPR podjął nawet decyzję o tym by nie używać zwrotu „podwyżka cen”.

Bezpośrednią przyczyną strajków było przemówienie premiera Piotra Jaroszewicza. Było ono transmitowane na żywo w radiu i telewizji 24 czerwca 1976 roku. W przemówieniu premiera informacja o podwyżkach nie padała wprost. Była ukryta zgodnie z wcześniejszymi zaleceniami Komitetu Centralnego. W komentarzach prasowych do wydrukowanego w prasie przemówienia próbowano tłumaczyć podwyżki nazywając je konsekwentną realizacją założeń polityki pogrudniowej oraz kontynuacją postępu rozpoczętego na początku lat siedemdziesiątych.

W Zakładach Mechanicznych Ursus od rana strajkowało 90% załogi. Robotnicy, którzy udali się pod gmach dyrekcji, usłyszeli tam wezwanie do powrotu do pracy. Wyszli na pobliskie tory kolejowe łączące Warszawę z Łodzią, Poznaniem i Katowicami, aby poinformować innych mieszkańców Polski o strajku. Ponad 1 tys. osób siedzących na torowisku tworzyło żywą zaporę i zatrzymywało pociągi. Aby na trwałe zablokować tory demonstranci próbowali przeciąć szyny palnikiem acetylenowym, a gdy to się nie udało rozkręcili je, a w powstałą wyrwę zepchnęli lokomotywę. Interwencja MO nastąpiła ok. 21.30, gdy tłum stopniał do kilkuset osób. Starcie trwało kilkanaście minut i było bardzo brutalne choć po wydarzeniach z Gdańska milicja miała zakaz używania ostrej amunicji. Po nim zaczęła się obława na demonstrantów.

Strajk robotników 25 czerwca 1976 r.- zdjęcie archiwalne

Ku czci robotników biorących udział w strajku plac ten otrzymał imię „Czerwca 1976 r.”, a na jego terenie wybudowano pomnik na pamiątkę tych wydarzeń.

4 IX 1981r. - uroczystość odsłonięcia Pomnika Robotników Czerwca 1976 r.

fot. Ireneusz Barski /zaczerpniete z opisu skrzynki/

Updated: n/a

Plac Zbawiciela

Tekst pochodzi z:

Plac Zbawiciela - GC3678Z

Właściciel: 13MAR

Plac Zbawiciela, nazywany tez Salwatorem – plac gwiaździsty w Warszawie, w dzielnicy Śródmieście, w czesci znanej jako Śródmieście Południowe. Został zaprojektowany pod koniec XVIII wieku przez Jana Chrystiana Szucha, intendenta ogrodów króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Plac Zbawiciela pierwotnie był elementem ogrodu na osi królewskiej rezydencji ujazdowskiej, stad tez charakterystyczny gwiaździsty plan tego placu.

Na początku XIX wieku miasto zaczęło się rozwijać w kierunku Mokotowa. W 1829 na miejscu dzisiejszego placu stała karczma. Po 1880 plac zabudowany był już kamienicami i przebiegała tedy linia tramwaju konnego.

Pod koniec wieku liczba ludności zamieszkującej ten rejon wzrosła tak znacznie, ze zaszla konieczność budowy nowego kościoła i w rezultacie 12 października 1901 roku wmurowano kamień węgielny pod kościół Najświętszego Zbawiciela w Warszawie.

W trakcie prac remontowych torowiska tramwajowego, w kwietniu 2011 został odkopany nieznany, niemiecki bunkier z okresu II wojny światowej. Bunkier planowano wydobyć i przekazać do muzeum. Ostatecznie jednak obiekt zabezpieczono i pozostawiono ukryty pod nowo wyremontowanym torowiskiem, ponieważ operacja jego wydobycia spowodowałaby wielodniowe wyłączenie ruchu tramwajowego w znacznej części miasta (konieczność demontażu słupa trakcyjnego i rozpięcia sieci trakcyjnej w obrębie skrzyżowania linii tramwajowych).

Updated: n/a