piątek, 28 kwietnia 2017

MDM - Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa



Wielki zespół mieszkaniowy w Warszawie, w Śródmieściu Południowym, socrealistyczny, wzniesiony w latach 1950–1952 według projektu zespołu architektów pod kierunkiem Józefa Sigalina i Stanisława Jankowskiego. W 2015 wpisany do rejestru zabytków.
Sam pomysł na powstanie MDMu, pojawił się w 1950 roku, choć już wcześniej planowano stworzenie wielkiego kompleksu mieszkaniowego w samym centrum miasta. Choć po zakończeniu II wojny światowej, lewobrzeżna zabudowa Warszawy została zniszczona w 84% to zadecydowano, że stolica kraju ze względów ideologicznych i politycznych powinna pozostać w Warszawie. W tamtym czasie wydawało się również, że ludzie tego chcą i są gotowi zaangażować się w odbudowę nie tylko wyrażając swoje poparcie dla tego projektu, ale również podejmując się pewnych prac. Z jednej strony zatem istniała mobilizacja społeczna, z drugiej, państwo było gotowe znaleźć pieniądze na to, żeby miasto mogło zacząć funkcjonować.
Tekst pochodzi z:

https://coord.info/GC71PNA


Właściciel: Ponakuma







[opis i zdjecie pochodzi z geocaching.com - autorstwa PONAKUMY - autora kesza tam się znajdującego]
W latach 1949-1950 zaczęto zastanawiać się, gdzie najlepiej byłoby wybudować osiedle, które byłoby przykładem nowej architektury i odmienionej rzeczywistości społeczno-politycznej. Z przyczyn ideologicznych podjęto decyzję, że będzie to stara ulica Marszałkowska. A dokładnie przecięcie dwóch dużych osi architektury warszawskiej: osi ulicy Marszałkowskiej i osi Stanisławowskiej – czyli założenia zainicjowanego przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, tworzącego układ placów gwiaździstych łączących Plac Zbawiciela (ówczesną Rotundę), Plac Politechniki z Zamkiem Ujazdowskim.
Obowiązujący wówczas w PRLowskiej architekturze realizm socjalistyczny wymagał monumentalnej skali budowli i ich obfitego wystroju. Partery budynków zaprojektowano jako szerokie podcienia oraz lokale usługowe o często nadmiernej wysokości. Rozmieszczono dziesiątki rzeźb i płaskorzeźb przedstawiających przedstawicieli przodującej klasy robotniczej. Ściany obłożono płytami piaskowca i polerowanego granitu. Budynki zwieńczono potężnymi gzymsami i attykami.

Granit wykorzystany na fasadach budynków przy placu Konstytucji pochodzi ze zbiorów nazistowskich Niemiec, został odebrany celem przeznaczenia na odbudowę zniszczonej Warszawy zamiast na planowane pomniki zwycięstwa III Rzeszy. Uważny obserwator zauważy na mapie okolic placu Konstytucji dziwną nieciągłość i przemieszanie ulic w związku z wytyczeniem placu i zmiany ich biegu w trakcie budowy MDM. Na tyłach placu Konstytucji można się natknąć na przedwojenne kamienice o adresach ulic Piękna i Koszykowa. Znajdują się one na uboczu dzisiejszych ulic.

poniedziałek, 10 kwietnia 2017

Królikarnia

Królikarnia to klasycystyczny palac z XVIII wieku. Zaprojektowany przez architekta Dominika Merliniego. Jego nazwa wzięła się od tego, ze hodowano tutaj niegdyś króliki, na które urządzano polowania. Od 1965 roku mieści się tutaj muzeum Xawerego Dunikowskiego. Królikarnia jest tez ośrodkiem życia kulturalnego i towarzyskiego, organizowane są tutaj rozmaite wystawy, koncerty, konferencje.


 'Jedziemy w niedzielę za miasto - 12 wycieczek w okolice Warszawy'. Książka pod tym tytułem, wydana w 1953 roku, opisuje ciekawe wycieczki w rejony podwarszawskich miejscowości, które dzisiaj są juz częścią Warszawy, a niektóre z nich są nawet zaliczane do Centrum. Opis tej trasy, zaczynającej się w miejscu ukrycia skrzynki, znajduje się pod adresem:

sobota, 8 kwietnia 2017

Park Skaryszewski

Bardzo przyjemny park miejski z alejkami stworzonymi do jazdy na rolkach, na rowerze, lub na spacer. W innych częściach parku alejki przekształcają się w dzikie ścieżki (bez utwardzonej powierzchni). W środkowej części - Jezioro Kamionkowskie, a na łąkach w środku parku dużo pomników, pomniczków i figur z brązu. Zdecydowanie jest to miejsce idealne na odpoczynek od gwaru miasta - choć w środku gwarnego miasta się znajduje. (naprzeciwko znajduje się słynny Stadion, na którym od lat organizuje się głośne imprezy). 

A co w parku można zobaczyć?

Pomnik Sportowców Akademickich

Pomnik Sportowców Akademickich poległych w czasie II wojny światowej, ustawiony przy głównej alei Parku Skaryszewskiego naprzeciwko kortów tenisowych.
Pomnik ma formę głazu z pionową płytą na której umieszczono następującą inskrypcję:
PAMIĘCI SPORTOWCÓW, DZIAŁACZY I TRENERÓW AKADEMICKIEGO ZWIĄZKU SPORTOWEGO POLEGŁYCH W WALKACH ZBROJNYCH, OFIAR OBOZÓW I WIĘZIEŃ - ZMARŁYCH W LATACH 1939-1945 - AKADEMICKI ZWIĄZEK SPORTOWY
Kąpiąca się
Kąpiąca się stoi na niewielkim wzniesieniu w pobliżu południowego brzegu Stawu. Otoczona jest basenem z którego powinna tryskać woda, niestety od dawna jest nieczynny.
Autorką figury z brązu jest Olga Niewska.
Ustawiona na okrągłym cokole postać ma 178 cm i waży prawie 500 kg.
Odsłonięta przez prezydenta Warszawy Zygmunta Słomińskiego 28 września 1929 roku.
W 1998 roku miała miejsce nieudana próba kradzieży rzeźby. Złodzieje nie mogąc oderwać rzeźby od cokołu nadpiłowali nogi w okolicach kostek, zaś dzieła próbowali dokończyć siekierą.
Zaułki Pałku Skaryszewskiego




Biała kapliczka w Parku Skaryszewskim:

Zaprojektował ją Janusz Alchimowicz. Znajduje się wśród pięknych świerków, nieopodal sztucznego wodospadu. W czasie wojny kapliczka pełniła podwójną funkcję - była popularnym miejscem kultu, ale i skrzynką kontaktową ruchu oporu. Badając dokładnie jej konstrukcję, można znaleźć pustą przestrzeń nad niszą - tam była zostawiana korespondencja.



Popiersie Ignacego Paderewskiego
rzeźba stojąca przy głównym wejściu do parku Skaryszewskiego od strony ronda Waszyngtona. Popiersie odlane z brązu według projektu profesora Stanisława Sikory stoi na postumencie z szarego granitu.
Pomysł uhonorowania patrona parku Skaryszewskiego pojawił się już w roku 1937. Powstał pomnik, którego odsłonięcie zaplanowano na wrzesień 1939 r. Ze względu na wybuch II wojny światowej do tego wydarzenia nie doszło. Ostatecznie Pomnik I. J. Paderewskiego stanął w parku Ujazdowskim, natomiast w parku Skaryszewskim postawiono popiersie.
Rzeźbę odsłonięto 12 września 1988 roku dzięki staraniom Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, w ramach obchodów siedemdziesięciolecia odzyskania niepodległości. Popiersie ufundowali Janina oraz Zbigniew Porczyński i to oni dokonali aktu odsłonięcia.

.

Kirkut praski

Cmentarz został oficjalnie założony w 1780 roku przez Szmula Jakubowicza Zbytkowera. Dawniej nazywanym "Kirkut Praski". Znajduję się on przy ulicy Odrowąża Cmentarz zajmuje powierzchnię ok. 5 ha i znajduje się na nim około 3000 nagrobków W czasie II wojny światowej Niemcy zdewastowali cmentarz oraz wycięli cenne starodrzewy. Płyty nagrobne posłużyły im do wyłożenia dróg i lotnisk. Dopiero w latach 80. XX wieku zaniedbanym zabytkiem zajęła się Fundacja Rodziny Nissenbaumów.


piątek, 7 kwietnia 2017

Warszawa żyje Powstaniem

Historia II Wojny Światowej jest tu widoczna na każdym kroku. Z jednej strony - bardzo dobrze, że pamiętamy. Walczyli za nas, o nas... Niejednokrotnie płacąc najwyższą cenę... Tak - powinniśmy pamiętać. Jednak w żadnym innym polskim mieście nie ma aż takiego natłoku symboli pomników tablic... W sumie powstanie warszawskie było... w Warszawie. Ale czy tylko tutaj walczono? I czy dziś koniecznym jest chronienie każdego kawałka ziemi? Tej ziemi? Pytanie to pozostawiam bez odpowiedzi i bez komentarza. Ten post ma na celu przedstawienie mojego wrażenia - podkreślam: WRAŻENIA, nie: faktów - po prawie miesiącu mieszkania w stolicy.


Wrażenie jest mianowicie takie: zza każdego rogu wyskakuje powstaniec. Wydaje się że po czasach ogólnej sklerozy narodowej, zapomnienia o wszystkich, nagle przypomnieliśmy sobie o Bohaterach (nie wahajmy się użyć tego słowa) i produkujemy miejsca pamięci hurtowo i bez opamiętania.
Nie byłam jeszcze w Muzeum Powstania Warszawskiego - ponoć robi ogromne wrażenie - ale żywe muzeum PW jest w każdym parku, na każdej ulicy. Banery, reklamujące filmy wystawy, wydarzenia kulturalne przekrzykują się hasłami o Żołnierzach Wyklętych. 
Chyba jesteśmy takim narodem...
Dopóki nie pamiętamy - nie pamiętamy hurtowo i intensywnie. Kiedy nagle sobie przypominamy - usiłujemy nadrobić lata niepamięci (chyba w ramach zadośćuczynienia). Tak było z niejednym dzisiejszym bohaterem. Przez lata wymazywano z pamięci i książek historycznych nie tylko dokonania ale wręcz sam fakt istnienia. Teraz? Żołnierze wyklęci musieliby się czuć się zmęczeni nieoczekiwaną popularnością... 

I podkreślę raz jeszcze. Głośno i wyraźnie.
Nie neguję faktu bohaterstwa. Nie dyskutuję na ten temat w ogóle. Przedstawiam wrażenie i moje osobiste podejście do, nieco nadgorliwego, marketingu powstaniowego.

Powstańcy wyskakują z tablic, pomników, nawet w przejściu podziemnym.
Kuriozalnym wręcz miejscem pamięci narodowej są utrwalone w marmurze, ślady krwi nieznanego powstańca...


W Willi Pniewskiego, obecnie należącej do Muzeum Ziemi, na klatce schodowej znajdują się ślady krwi pozostałe po nieznanym powstańcu, który tam zginął. W czasie Powstania Warszawskiego w tym rejonie prowadzone były zacięte walki. Podejrzewa się, że powstaniec zginął 12 września, kiedy to w Willi schronili się powstańcy obsługujący granatniki, którzy ostrzeliwali czołgi nadjeżdżające od strony Sejmu.
21 kwietnia 1980 roku na klatkę wstawiono pamiątkową tablicę o treści: "Utrwalone w marmurze ślady krwi przelanej przez nieznanego Powstańca Warszawy w 1944 roku". W roku 2004 zostały one przykryte szkłem w celu ich ochrony.

środa, 5 kwietnia 2017

Tęcza na placu Zbawiciela

Plac Zbawiciela przez kilka lat kojarzył się z bardzo charakterystyczną instalacją artystyczną - Tęczą, która stała tu i opromieniała wszystkich przechodniów. Tęcza niestety zniknęła... Jest to przykre, ze ideologia i dorabianie teorii zupełnie nieadekwatnej do zamysłu, zabija takie łaadne projekty...Poniżej krótka historia - ku pamięci
Tęcza jest instalacja artystyczną artystki Julity Wójcik powstała w 2012 roku. Pierwszy raz została spalona w listopadzie 2013 roku. Później była podpalana 6 razy.

Symbolika tęczy jest pozytywna - to symbol pokoju, miłości i nadziei. W Biblii jest symbolem przymierza między Bogiem a człowiekiem - obietnicą, że nie będzie już więcej potopu;)W kulturze jest uniwersalnym symbolem równości i tolerancji. W Polsce symbolikę tęczy wykorzystało SPOŁEM, a na całym świecie środowiska LGBT. 
Sama autorka w wywiadzie udzielonym w listopadzie 2013 na pytanie o symbolikę instalacji stwierdziła, iż symbolizuje ona „wiele rzeczy, jednak najlepiej jest gdy nie symbolizuje nic, a pojawia się po deszczu wraz z pierwszymi promieniami słońca. Taką tęczą miała być moja instalacja na placu Zbawiciela w Warszawie. Nikt nie złości się na tęczę na niebie”. Stwierdziła też, iż ma być „symbolem opamiętania”.

Każdy ma swoje zdanie na temat tęczy, szczególnie tego czego symbolem stała się w ostatnich czasach. I to bardzo dobrze, że każdy ma własne zdanie - tęcza symbolizuje także to - że każdy ma prawo do własnego zdania :)

https://opencaching.pl/viewcache.php?cacheid=38462https://opencaching.pl/viewcache.php?cacheid=38462

niedziela, 2 kwietnia 2017

Świątynia Diany

Świątynia Diany to drewniana budowla wzniesiona ok. 1822 roku w ogrodzie belwederskim. Ta część Łazienek ma charakter parku romantycznego. Park romantyczny to wiadomo: nieregularny układ, pozornie chaotyczne ścieżki, łąki w kwiatach, tajemnicze budowle i odludne zakątki.
Park stanowił prywatną własność pary książęcej z Belwederu, księcia Konstantego i jego żony księżnej Łowickiej. Tego samego Konstantego, na którego spiskowcy 29 listopada 1830 r. przygotowywali zamach. Konstantemu jednak udało się uciec z Belwederu w kobiecym przebraniu.
Koniec dygresji. Wracamy do świątyni.
Świątyni strzegą dwa żeliwne lwy. Współcześni spacerowicze wiedzą, że każde dziecko chce usiąść na lwie. Niejeden keszer pamięta, że siedział. I przesiadał się z lwa na lwa, bo nie mógł się zdecydować, który lepszy.
Znajdująca się w pobliżu świątyni ruina to lodownia belwederska. Miejsce, gdzie w czasach przed wynalezieniem lodówki przechowywano lód wycinany zimą z zamarzniętej tafli jeziora. Służył on nie tylko do konserwowania żywności. W upalne lato nasi przodkowie też lubili zajadać się lodami.
Najlepszym miejscem na lodownie był niewysoki pagórek ocieniony drzewami. Istotnym elementem było też odpowiednio skonstruowane wejście. "Powinien bydź mały korytarzyk, wązki, z pruskiego muru, dwoma drzwiami szczelnymi zamykający się. Pierwsze od dworu na północ obrócone, mają się na lewo otwierać; drugie zaś już od samej lodowni na prawo. Dobrze jest także, kiedy korytarzyk nie prosto z dworu do lodowni idzie, lecz w półokrąg, tak jak powierzchnia lodowni, aby powietrze i światło jak najmniej dochodziły. Pierwsze drzwi osoba wchodząca za sobą zamykać powinna, nim drugie otworzy, dla tegóż powodu z latarnią w ręku i to tylko w wieczór albo przed wschodem słońca wchodzić należy." 
Budowlę wzniesiono jako typowy obiekt ogrodowy, odpowiednik współczesnych altanek, wykorzystywany jako miejsce spotkań, małych towarzyskich podwieczorków. Gdy do Belwederu przybywało wielu gości, mógł też służyć jako miejsce noclegu.

Źródło:
Spacerownik po Łazienkach Królewskich
ciekawostkihistoryczne.pl  tutaj więcej o lodowniach
M. i J. Łozińscy, "Historia polskiego smaku"

Chopin w Łazienkach

Historia warszawskiego pomnika Chopina rozpoczęła się w 1876 r., kiedy to Warszawskie Towarzystwo Muzyczne postanowiło uczcić zmarłego 17 października 1849 roku artystę. Zamysł ten ograniczył się do wmurowania tablicy marmurowej w kościele Św. Krzyża w Warszawie, w rocznicę urodzin Chopina. Dopiero w 1901 r. primadonna opery paryskiej, p. Adelajda Brochocka, po występach w teatrze dworskim w Petersburgu, jako nagrodę za występ otrzymała zgodę cara Mikołaja II na wystawienie Chopinowi pomnika. Zgoda obwarowana została wieloma warunkami, które praktycznie odsunęły realizację pomnika w nieskończoność.

Tekst pochodzi z zarchiwizowanego kesza na https://opencaching.pl/viewcache.php?wp=OP83CE

Dopiero w 1906 r. uzyskano zgodę na zbiórkę publiczną poprzez ogłoszenie prasowe i w 1908 roku ogłoszono konkurs na projekt pomnika, w jury znaleźli się rzeźbiarz i pedagog Antoine Bourdelle, architekt Józef Pius Dziekoński oraz adwokat i filantrop Leopold Meyet. Zwycięzcą konkursu został rzeźbiarz, który konsekwentnie zlekceważył wszystkie warunki konkursu. Przedstawił projekt, który powstał w 1903 r., w większej skali i którego nie można było zrealizować na Placu Wareckim, gdzie według założeń konkursowych miał stanąć monument. Pomnik miał zostać odsłonięty w 1910 roku, dla uczczenia setnej rocznicy urodzin Chopina, jednak nagrodzony projekt musiał uzyskać akceptację Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, a uzyskał ją dopiero w 1912 r. Następnie prace nad pomnikiem przerwała I wojna światowa.

W 1923 r. zawiązał się nowy Komitet Budowy Pomnika F. Chopina i rozpoczął zbiórkę pieniędzy na jego realizację, ale dopiero znaczna pomoc finansowa Rządu RP pozwoliła na ulokowanie zamówienia i podpisanie kontraktu z paryską firmą Barbedienne. Firma, za kwotę 60 tys. złotych, podjęła się odlać pomnik w spiżu (90% Cu, 4% Sn, 6% Zn), przeprowadzić montaż, patynowanie i pozłocić liście. Zrezygnowano z lokalizacji na Placu Wareckim, zmieniono materiał cokołu i cembrowiny basenu na czerwony piaskowiec z Wąchocka. Za idealne miejsce uznano Łazienki, 14 listopada 1926 r. pomnik został odsłonięty.
Po wybuchu II wojny światowej i zajęciu Warszawy przez Niemców 31 maja 1940 roku pomnik Fryderyka Chopina wysadzono w powietrze. Był to pierwszy warszawski pomnik zniszczony przez hitlerowców. Jego wykonane z brązu elementy wysłano do jednej z niemieckich hut, gdzie zostały przetopione. Okupanci zadbali także o usunięcie wszelkich kopii monumentu znajdujących się w polskich placówkach muzealnych, co po zakończeniu wojny bardzo utrudniło odtworzenie pomnika.
17 października 1946 r. w 97 rocznicę śmierci kompozytora podjęto decyzję o odbudowie.
Cmentarz w Paryzu

Jednak zbliżająca się 100 rocznica śmierci Chopina i chęć upamiętnienia najwybitniejszego muzyka przyniosła pomysł wybudowania całej dzielnicy poświęconej artyście. Obok mauzoleum Chopina przewidziano też jego pomnik w formie, która miała być wynikiem konkursu ogłoszonego w 1947 r. W 1951 r. ogłoszono drugi konkurs na pomnik, z usytuowaniem przewidzianym w Łazienkach. Ponieważ konkurs nie przyniósł zadowalających rozwiązań, w 1956 r. rozpoczęto prace mające na celu zrekonstruowanie pomnika wg Wacława Szymanowskiego. Poszukiwano replik oraz zachowanych kopii pomnika mogących posłużyć za wzór do jego odtworzenia. W 1945 roku pracownicy Zakładów Rafineryjno-Przetwórczych we Wrocławiu znaleźli pośród zalegających na terenie fabryki hałd złomu głowę Chopina, jednak nie była to oryginalna głowa, ale tylko jeden z próbnych odlewów w znacznie pomniejszonej skali. Po rozległych poszukiwaniach na kopię obelisku natrafiono w czasie odgruzowywania domu Szymanowskiego na stołecznym Mokotowie. Był to brązowy projekt o wysokości 37 cm, uratowany z mieszkania Szymanowskiego przez sąsiadów i rekonstrukcja fotogrametryczna wykonana przez prof. L. M. Suzina. W oparciu o ten wzorzec pomnik odtworzono według projektu prof. Władysława Wasiewicza. Jednym z atutów tej decyzji był fakt zachowania oryginalnego cokołu. Zadania tego podjęły się Pracownie Sztuk Plastycznych, gdzie pod kierownictwem Władysława Wasiewicza zespół: Marian Kuriata, Leon Machowski, Mieczysław Naruszewicz, Władysław Jania, Kazimierz Danilewicz, Kazimierz Żywuszko, Edmund Majkowski i Alojzy Nycz wykonał modele pomnika w skali 1:2 i 1:1. Gipsowy model w skali 1:1 został podzielony na 116 części. Każda z nich została odlana w brązie, w firmie Brąz Dekoracyjny (zakład odebrany firmie Bracia Łopieńscy). Odlane fragmenty montowano na zachowanym cokole. Montaż przebiegał nie bez kłopotów z uwagi na bardzo skomplikowaną formę pomnika i wielką liczbę elementów. Wtedy to zmuszano Tadeusza Łopińskiego, któremu wcześniej odebrano zakład, do pomocy i udzielania rad fachowych.
Pomnik odsłonięto 11 maja 1958 roku.
W latach ’70 okazało się, że polskie brązowe pomniki wymagają natychmiastowej konserwacji, jednak pomnik Chopina z różnych powodów nie doczekał się wtedy konserwacji. Dopiero w 1999 roku w okresie od kwietnia do czerwca konserwatorzy postarali się go odnowić. Efekt konserwacji, jakkolwiek bardzo ładny, nie oddał w pełni założeń projektanta.
Pomnik Fryderyka Chopina znajdujący się w Łazienkach Królewskich to jeden z najbardziej znanych warszawskich monumentów. Jego reprodukcja znalazła się na wielu kartach pocztowych, znaczkach i w kalendarzach. Od 1959 roku w letnie niedziele przy pomniku mają miejsce koncerty chopinowskie. W otoczeniu obelisku ustawiono liczne ławki, z których mogą korzystać przybyli do parku melomani.
Warto także zwrócić uwagę na fakt, że pomnik Chopina w Warszawie jest rekordzistą w kilku dziedzinach - jest jedynym w Europie pomnikiem secesyjnym, pierwszym wzniesionym monumentem po odzyskaniu niepodległości, a w 1958 r. był największym brązowym pomnikiem na naszym kontynencie.

Łazienki Królewskie

Łazienki Królewskie
Łazienki Królewskie w Warszawie, to przepiękny zespół pałacowo-parkowy z licznymi zabytkami kasycystycznymi, założony w XVIII wieku z inicjatywy ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego. Całość zespołu obejmuje trzy, zróżnicowane pod względem stylistycznym ogrody, którym towarzyszą XVIII- i XIX-wieczne budynki pałacowe, pawilony ogrodowe oraz niezliczone, wolnostojące rzeźby z XVIII, XIX i XX wieku.



Łazienki zachwycają na równi zielenią, jak i architekturą. Kompleks uważa się za najpiękniejszy układ przestrzenny Warszawy i jeden z najpiękniejszych w Europie. Park spełnia dziś swoje zadania podobnie, jak w momencie jego utworzenia. Jest miejscem licznych wydarzeń o charakterze kulturalnym, naukowym, rozrywkowym i sportowym, a także ulubionym miejscem spacerów warszawiaków.
Pałac na Wyspie
Pałac na Wyspie, Pałac na Wodzie lub Pałac Łazienkowski, letnia rezydencja ostatniego króla Polski Stanisława Augusta, należy do najwybitniejszych osiągnięć stylu stanisławowskiego. Początki budowli sięgają XVII w., kiedy właścicielem terenów Ujazdowa był marszałek wielki koronny Stanisław Herakliusz Lubomirski. Na jego polecenie w latach 1683-1689 architekt Tylman van Gameren wybudował pawilon ogrodowy – Łaźnię, którą Stanisław August przekształcił później w pałac, realizując wizję letniej rezydencji w typie willi-muzeum. Stała się ona miejscem eksponowania królewskiej kolekcji malarstwa i rzeźby. Letnia rezydencja skrywała również w dekoracjach wnętrz filozoficzne poglądy Stanisława Augusta i jego dążenia reformatorskie. W Pałacu na Wyspie król zawarł swój ideologiczny testament, który przyszłym pokoleniom wskazywał motywy jego politycznych decyzji i kierujące nim pobudki. Tutaj również, odbywały się Obiady czwartkowe, organizowane przez króla spotkania intelektualistów polskich
Nowa Kordegarda (NKOR). Budynek położony najbliżej pałacu od strony zachodzniej, zbudowany w 1780 roku. Początkowo służył innym celom niż wskazywałaby na to jego obecna nazwa, i inny miał wygląd. Był to pawilon rozrywkowy, zwany Trou-Madame, adoptowany w dwa lata po wybudowaniu na teatr dworski zwany Teatrem Małym. Na kordegardę w duchu klasycyzmu obiekt przebudowany został dopiero w 1830 roku.
Stara Kordegarda (SKOR). Obiekt usytuowany po przeciwnej stronie pałacu, nad brzegiem stawu północnego, zbudowany w 1792 roku. Za czasów Stanisława Augusta stacjonowała tutaj straż królewska. Pawilon prezentuje się majestatycznie, wiążąc się architektonicznie z północną fasadą Pałacu na Wyspie. Dziś Stara Kordegarda przeznaczona jest na zajęcia edukacyjne i wystawy czasowe.
Amfiteatr (AMFI). Letni teatr usytuowany nad brzegiem stawu południowego, powstał w 1790 roku. Półkolista widownia zbudowana została wedle wzoru antycznego amfiteatru. Naprzeciw niej znajduje się położona na wyspie scena ze stałą dekoracją w postaci starożytnych ruin..
Hipodrom
W tym miejscu w latach 1927 - 1939 odbywaly sie miedzynarodowe oficjalne zawody konne Chio. Taka informacje obwieszcza napis wygrawerowany w kamieniu ufundowanym przez Polski Zwiazek Jezdziecki ustawionym przy znajdujacym sie w Lazienkach hipodromie.
W niedziele (21 sierpnia 2011) na hipodromie w Lazienkach Królewskich odbyly sie pierwsze od przedwojnia zawody jezdzieckie w skokach przez przeszkody. Oprócz turnieju widzowie zobaczyli takze pokaz artystycznej jazdy konnej.
- Zawody jezdzieckie na hipodromie w Lazienkach to byla przed wojna warszawska tradycja. Chcialabym do tego wrócic i przyblizyc ludziom jezdziectwo. Poza tym nieczesto sie zdarza, by w centrum miasta, w parku, mozna bylo ogladac zawody skoków przez przeszkody – zachecala w sobote na lamach tvnwarszawa.pl Karolina Wajda, organizatorka konkursu.

Jutrzenka
W poludniowej czesci Lazienek stoi marmurowa rzezba - dzielo Zofii Trzcinskiej-Kaminskiej. Przedstawia ona Jutrzenke ukazana tu jako naga mloda dziewczyne. Rzezbe, stojaca na postumencie posrodku okraglego basenu wodnego, umieszczono w Lazienkach w latach 30. XX wieku.

Bialy Domek
Niewielki, powstaly na planie kwadratu Bialy Domek jest pierwsza budowla wzniesiona od podstaw za czasów panowania króla Stanislawa Augusta. Królewski architekt Dominik Merlini stworzyl pawilon pelen wdzieku, kameralny w swym charakterze, a nade wszystko harmonijnie wpisujacy sie w otaczajacy krajobraz. Bialy Domek wybudowany w 1774 r. laczy w sobie tym samym wszystkie cechy maison de plaisance, czyli podmiejskiej letniej willi.

Stara Pomarańczarnia 
Budynek Starej Pomarańczarni, zwanej w czasach Stanisława Augusta Wielka Oranżeria, wzniesiony został w latach 1786-1788. We wschodnim skrzydle znajduje się wspaniale wnętrze, zaliczane do nielicznych na świecie przykładów autentycznego teatru dworskiego. Wnętrze wykonane jest z drewna a widownia, złożona z parteru i łóz, ma bogata dekoracje malarska. Zachodnie skrzydło zawierało mieszkania dla służby i pokoje gościnne, obecnie mieści Galerie Rzeźby Polskiej.
Wodozbiór 
Jest to miejsce, gdzie gromadzono wodę spływająca z okolicznych źródeł, aby odprowadzić ja do Łaźni oraz fontanny. W 1827 roku budynek upodobniono do rzymskiego grobowca Cecylii Metelli przy Via Appia pod Rzymem. Obecnie wnętrze pełni role galerii, w której organizowane są wystawy czasowe.
Pozostałość dawnej Oranżerii Neogotyckiej 
Nowa Pomarańczarnia

Nowa Pomarańczarnia, Nowa Oranżeria lub Palmiarnia w Łazienkach Królewskich znajduje się w południowej części ogrodu, przy alei zwanej Droga Wilanowska lub Chiśska. Zostala zbudowana w 1860 roku według projektu Adama Adolfa Loeve i Józefa Orlowskiego z zeliwa i szkla. Powstala na fali kolejnej mody na drzewka egzotyczne, z przeznaczeniem umieszczenia w niej wielkiej kolekcji drzew pomaranczowych nabytych w 1855 roku od Radziwillów z Nieborowa. Odtad dawna Pomaranczarnie stanislawowska, dla odróznienia od tej nowej, zaczeto nazywac „Stara” Pomaranczarnia.

Swiatynia Egipska
Pawilon osadzony na wale (bedacym jedyna pozostaloscia dawnych okopów Lubomirskiego z 1771 roku, opasujacych niegdys Warszawe). Dach pawilonu pelnil funkcje mostu, stad zwano go równiez Mostem Egipskim. Pierwotnie na szczycie mostu ustawiony byl wysoki drewniany obelisk pokryty czerwonymi hieroglifami. Zasadnicza czesc pawilonu – oszklona sala figarni – usytuowana byla od strony poludniowej i juz dawno nie istnieje. Budynek powstal zapewne okolo 1820 roku i byl najprawdopodobniej projektowany przez Jakuba Kubickiego.

Źródło południowe
W południowej części Łazienek, w pobliżu Świątyni Egipskiej znajduje się źródło w postaci postumentu ozdobionego brązowa maska lwa oraz na szczycie - motywem kuli opasanej wężem. Przed postumentem ustawiona jest kamienna misa.

A  w szklanej gablocie nieopodal wejścia do Łazienek Królewskich od strony ulicy Bagatela stoi czarna limuzyna - Cadillac Pana Marszałka...
Auto to zamówione zostało dla Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego (1867-1935) i powstało tylko w jednym egzemplarzu, różniącym się od seryjnych aut tego modelu (Cadillac 355D Series 30 Fleetwood 7 Passengers Limousine). Niestety, sam Marszałek nie zdążył się już nim przejechać...

Park Marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza

Park ten dawniej nazywał się Centralnym Parkiem Kultury i Wypoczynku. Powstał on w latach 40. i 50. XX wieku na zgliszczach Powiśla (cześć wschodnia) i pozostałościach Ogrodów Frascati (część zachodnia w rejonie skarpy). Co ciekawe, były nawet plany by cale Powiśle od Łazienek po Mariensztat zmienić w jeden wielki park, jednak lata 60. przyniosły zmianę koncepcji.

Przez park przebiega centralna os, która zaczyna się tarasem na szczycie skarpy z pięknym widokiem całej osi, ze skarpy schodzi monumentalnymi schodami, dalej ciągnie się aleja która dociera na końcu do pomnika Chwała Saperom, oraz Płyty Desantu nad Wisłą.

Schody na skarpie są wzorowane na Schodach Potiomkinowskich w Odessie. Schody Odeskie na Powiślu są oczywiście mniejsze od pierwowzoru, ale i tak robią wrażenie i są popularnym miejscem sesji zdjęciowych.


sobota, 1 kwietnia 2017

Pomnik Jazdy Polskiej




Jazda polska, jak slusznie mówi jej dziejopis Konstanty Górski, byla glówna i zasadnicza bronia w wojsku polskiem. Jej krwia i mestwem zdobyte sa wszystkie zwyciestwa Polaków w dawnych wiekach. Jazda polska nietylko ze wypelniala z odznaczeniem zwykle zadanie swej broni, ale oblegala twierdze, jak Psków w r. 1581, bronila ich od oblezenia, jak pod Chodkiewiczem w Inflantach, brala udzial w szturmach do obozów ufortyfikowanych, jak w r. 1673 pod Chocimem. Ona za wojen szwedzkich i kozackich uratowala w potopie krwi i lez tonaca Polske. Ona - jak to nawet przyznal slawny Moltke, gdy spogladal na Wieden z wiezy sw. Szczepana - ocalila pod wodza Sobieskiego cale chrzescijanstwo od przewagi muzulmanskiej. Oswobodzenie Wiednia bylo ostatnim europejskim czynem jazdy polskiej. [...]



Pomnik Jazdy Polskiej znajduje sie w Warszawie, w poblizu Ronda Jazdy Polskiej, na którym Trasa Lazienkowska krzyzuje sie dwupoziomowo z ulica Warynskiego. Umieszczona na szesnasto-metrowej kolumnie brazowa rzezba przedstawia dwóch jezdzców na galopujacych koniach: piastowskiego woja z oszczepem i ulana z szabla w dloni. W dolnej czesci kolumny znajduja sie 43 tablice z datami najwiekszych bitew w których udzial wziela polska konnica.