Śpiewająca Żaba

Przechodziłam tą ulicą tysiące razy. Dopiero jednak Kesz Bamboleona nakazał mi podnieść głowę...Tekst i zdjęcie pochodzi właśnie z opisu skrzynki tegoż, genialnego skądinąd, skrywacza keszy...

https://www.geocaching.com/geocache/GC4VDG9

Czy ktoś potrafi sobie wyobrazić, że niemal w samym centrum miasta sen mieszkańców pewnej kamienicy mogły zakłócać kumkające żaby? Trudno pojąć, że dziś ktokolwiek miałby czas je zauważyć czy usłyszeć. Współcześnie kumkanie przy ul. Retoryka ucichło, ale żaba wciąż patrzy na krakowian. Tyle że z trzeciego piętra!

Architekt Teodor Talowski miał niezwykle innowacyjne, jak na swoje czasy, pomysły. Projektował budynki, które do dziś przykuwają uwagę, opływają w fascynujące elementy, kryją tajemnice, symbole i ukryte znaczenia. To on stworzył wiadukt kolejowy nad ul. Lubicz, Dom pod Pająkiem na rogu ulic Karmelickiej i Batorego czy cały rząd budynków przy ul. Retoryka. Właśnie tam, a dokładnie na skrzyżowaniu ul. Retoryka z ul. Wolską (teraz Marszałka Józefa Piłsudskiego), na przełomie lat 1889/90 zbudowano kamienicę Pod Śpiewającą Żabą.

W oczy rzuca się przede wszystkim charakterystyczna czerwona cegła – ulubiony materiał Talowskiego. Na całym budynku widać też ciemniejsze wgłębienia i wypukłości, po których miało piąć się dzikie wino. Czerwona cegła i zieleń roślin kontrastowały ze sobą i naturalnie wpisywały się w okoliczny krajobraz. Dzięki temu budynek zmieniał się z każdą porą roku i nigdy nie wyglądał tak samo, jak ostatnim razem.

Obok budynku płynęła Rudawa – lewy dopływ Wisły, który do dziś przecina Kraków, choć już w zupełnie innym miejscu. To właśnie nad brzegiem rzeki żyły żaby, które koncertowały tuż pod kamienicą całymi dniami. Informacja ta jest tym zabawniejsza, że w murach przy Retoryka 1 istniała szkoła muzyczna. Te dwie rzeczy spowodowały, że Talowski nie miał wątpliwości, co umieścić na szczycie budynku. Grająca na mandolinie żaba pasowała nie tylko do historii i otoczenia budynku, ale i specyficznego poczucia humoru i estetyki artysty.

Dziesięć lat później dobudowano jeszcze jedno piętro, co kompletnie zaburzyło pomysł architekta. Pierwotne wykończenie kamienicy nagle stało się jej fragmentem, a żaba przestała wystawać ponad budynek. Wylądowała pod dachem, na wysokości trzeciego piętra. Pod muzykującym płazem ciągle wyraźnie widać pięciolinię i nuty. Podobno to pierwsze takty polskiej pieśni „Dziewczę z buzią jak malina”.

autor: Aneta Zając/loveKrakow

Na ulicy Retoryka znajduje się więcej domów zaprojektowanych przez Talowskiego. Są to kamienice pod numerami: 1, 3, 7, 9, 15

Park Jordana

Park im. Henryka Jordana  /  Jordan Park .

[PL]

W 1889 r. z inicjatywy dra Henryka Jordana stworzono park na terenie błoń czarnowiejskich w miejscu byłej wystawy rolniczo-przemysłowej.Po uregulowaniu Rudawy, posadzeniu drzew i krzewów oraz ustawieniu drewnianych pawilonów otwarto nowy krakowski park wraz z boiskami, przyrządami gimnastycznymi i placami do zabaw sportowych.

 Tekst i zdjęcia pochodza z https://www.geocaching.com/geocache/GC50R19

Na teren parku pierwotnie wchodzono przez mostek na Ciepłej Wodzie. Znajdowała się tam drewniana brama z napisem: Miejski Park Dra Jordana.

Dalej stała mleczarnia Eweliny Dobrzyńskiej, gdzie odwiedzającym serwowano mleko, a za mleczarnią na podmurówce wznosił się długi pawilon gimnastyczny z obszerną halą i werandą. Wyróżniający się gimnastycy otrzymywali od Henryka Jordana książeczki oszczędnościowe z wkładem 5 guldenów. Naprzeciw pawilonu gimnastycznego, w altanowej rotundzie, koncertowała orkiestra. Dalej stał zbudowany z grubych bierwion domek dozorcy – ogrodnika, który o zmroku przed zamknięciem bramy obchodził park z ręcznym dzwonem, nawołując spacerowiczów do wyjścia.

Do roku 1914 w parku Jordana udało się umieścić 46 popiersi sławnych polskich poetów, uczonych, pisarzy i samego twórcy parku wykonaną przez Jana Szczepkowskiego.

Pomnik umieszczono przy głównej alei, pośrodku klombu, na centralnym miejscu kolistego placu. Na frontowej ścianie postumentu widnieje napis: Henrykowi Jordanowi wdzięczni rodacy oraz daty urodzin i śmierci Doktora. Natomiast na tylnej ścianie postumentu umieszczono następujące słowa: Żeś o siły i zdrowie młodzieży serdecznie się troszczył nie szczędząc mienia i trudu, błogosławić Ci będą przyszłe pokolenia narodu. Poniżej widnieje data MCMXIV i łacińska sentencja: Fortes Creantur Fortibus et Bonis (Z dzielnych rodzą się dzielni i zacni).

 [EN]

Jordan Park, also known as Jordan's Garden or Park Jordana, was established in 1889 as the first public playground in Kraków,Poland, and the first of its kind in Europe. The park is located in Kraków’s Błonia (municipal grasslands that had previously served as cattle pasture). The original Jordan Park included a swimming pool, 12 playing and soccer fields, as well as numerous running and exercise tracks. Facilities were added for indoor activities in 1906, in case of bad weather. The park was also equipped with locker rooms and showers. On top of that, a free meal service was established for the children.Since the beginning, Jordan Park ran programs based solely on games and exercises. Classes were originally run by students of Kraków's universities, whose work was supervised personally by Jordan. There were 14 fields of different shapes and sizes in the park, and many gymnastics devices. The main focus was on games, so that the participants wouldn't feel pressured but rather spent time exercising in a pleasant way. They practiced the javelin throw, archery, and organized walking on stilts, but also played team sports based on field competition. Soccer, cricket and tennis were introduced, as well as common games such as "Chinese wall", "cat and mouse" and many others. Activities were to be learned and practised outside the park as well, even if there weren't any sport facilities nearby.

In the middle of the park was a circular labyrinth of trimmed hornbeams (bot.Carpinus betulus) with a flower bed in its center. From 1907, there were 45 busts of famous Poles displayed in the park, ordered by Jordan and made by sculptors Alfred Daun and Michal Korpal.

On 21 June 1914 a monument of the founder Henryk Jordan, designed by Jan Szczepkowski, was unveiled in the center of the labyrinth on the park's 25th anniversary. During World War II the park was devastated but the 22 busts and the monument of Jordan were saved by F. Łuczywo. After the war the area of the park was enlarged to 21 hectares (52 acres), and the Society of Jordan’s Gardens reestablished. New playing fields and sport venues were added, including a toboggan slide, amphitheatre, and bicycle tracks. The center point of the park is a man-made pond, a place for group activities such as boat rowing and water bicycles .

Monument to Jordan in Kraków's Jordan Park founded in gratitude by Kraków citizens. On the rear wall you can find a Latin proverb : " Fortes Creantur Fortibus et Bonis " (Of the brave are born brave honorable).

Źródło:  www.parkjordana.org  ,  Wikipedia

Dodatkowe informacje : 

http://pl.wikipedia.org/wiki/Park_im._Henryka_Jordana_w_Krakowie

www.parkjordana.org

Godziny otwarcia parku / Opening hours:

04.04-31.10    6:00-22:00

01.11-31.03    6:00-20:00

Jerzy Turowicz - dziennikarz

 Tekst i zdjęcie pochodzi z https://www.geocaching.com/geocache/GC4Z19P

Jerzy Turowicz (ur. 10 grudnia 1912 w Krakowie, zm. 27 stycznia 1999 w Krakowie) – polski dziennikarz i publicysta, redaktor naczelny "Tygodnika Powszechnego" (1945– 1953 i 1956–1999). Kawaler Orderu Orła Białego.

Urodził się jako czwarte dziecko Augusta Turowicza, sędziego, radcy prawnego, działacza Akcji Katolickiej oraz Klotyldy z domu Turnau. W 1930 roku ukończył III Gimnazjum im. Króla Jana Sobieskiego (dziś II LO w Krakowie) i rozpoczął studia na Politechnice Lwowskiej. 1934-1939 – studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Przed II wojną światową publikował w Prosto z Mostu.

W czasie okupacji niemieckiej współpracował z polityczno-wojskową katolicką organizacją podziemną Unia.

Od założenia w 1945 roku współtworzył Tygodnik Powszechny.

W 1953 za odmowę publikacji nekrologu Stalina w numerze z 8 marca Tygodnik Powszechny został zamknięty. Następnie przejął go PAX i 10 lipca 1953 r. ukazał się pierwszy numer zredagowany przez ludzi z nim związanych. Po dojściu do władzy przez Władysława Gomułkę w 1956 pismo zostało zwrócone prawowitej redakcji.

W 1957 publikuje artykuł komentujący walki frakcyjne w PZPR i piętnujący antysemityzm („Antysemityzm”, nr 11 Tygodnika Powszechnego z 17 marca 1957). W 1962 zostaje korespondentem specjalnym TP na soborze watykańskim II.

W 1964 Jerzy Turowicz podpisał List 34 sprzeciwiający się narastającym ograniczeniom wolności słowa. W czasie kiedy był redaktorem naczelnym "Tygodnika Powszechnego"  pismo uzyskało duże znaczenie i prestiż, a w latach 80. stało się nieformalnym organem prasowym środowisk opozycyjnych.

W latach 1960–1990 prezes Społecznego Instytutu Wydawniczego ZNAK. Był uczestnikiem obrad Okrągłego Stołu. Wchodził w skład władz ROAD, Unii Demokratycznej i Unii Wolności.

Działacz ruchu soborowego, aktywnie wspierał środowiska propagujące zmiany posoborowe w Kościele katolickim. Swoim przemyśleniom na temat Kościoła i II Soboru  Watykańskiego dał wyraz w książce Kościół nie jest łodzią podwodną W 1999 Wydawnictwo Znak wydało cykl jego artykułów zamieszczonych w Tygodniku Powszechnym pt. Bilet do raju.

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz honorowym przewodniczącym Rady Etyki Mediów.

Był odznaczony Orderem Orła Białego oraz Orderem Ecce Homo. Miał pięcioro rodzeństwa, w tym dwóch braci - ks. Juliusza Turowicza i o. Bernarda (Andrzeja) Turowicza. Z małżeństwa z Anną z Gąsiorowskich (1916-2000), córką Janusza Gąsiorowskiego i Zofii Kernowej miał trzy córki. Był teściem Wojciecha Smoczyńskiego i Jerzego Jogałły oraz dziadkiem Wawrzyńca Smoczyńskiego.

Turowicz zmarł wskutek zawału serca. Pochowany został na tynieckim cmentarzu parafialnym.

Tablica pamiątkowa na kamienicy przy ul. Sobieskiego 7 w Krakowie, gdzie Jerzy Turowicz urodził się i mieszkał. Odsłonięta w setną rocznicę Jego urodzin.